Małachowo

Duża wieś położona wzdłuż drogi do Gostynia, 4 km na południe od Dolska. Wzmiankowana w 1310 r. jako własność Lupusa z Malechowa, pozostała w posiadaniu rodziny Małachowskich do XVI w. W latach 1850-1876 właścicielem wsi był Cezary Budziszowski z żoną Seweryną z Holibowskich, następnie w latach 1876-1903 majątek przejął ich syn Dionizy Marcin. Posiadaczami majątku w XX w. byli kolejno: Spółka Rolników Parcelantów z Poznania, Antoni Lobiński, Michał Barciszewski, Mateusz Siciński z żoną Teodorą z Eustachów, wdowa Teodora Sicińska oraz Władysław Hasiński. Na początku lat 50. XX w. utworzono tutaj rolniczą spółdzielnię produkcyjną.

Przy szosie znajduje się budynek szkolny z 1910 r. Szkoła została zamknięta w 2017 r. Dzisiaj działa tu przedszkole.

W Małachowie można zobaczyć pozostałości zespołu folwarcznego z drugiej połowy XIX w. Po założeniu dworskim zachowały się resztki parku krajobrazowego oraz fundamenty dworu rozebranego przed 1970 r. W zespole folwarcznym znajduje się murowana kuźnia z połowy XIX w. o częściowo zatartych formach neogotyckich.

Źródła tekstu:

• Zbigniew Szmidt, Atrakcje turystyczne ziemi śremskiej
• Zdzisława Dłużak, Dolsk moje miasto

Oprac. Renata Jędrzejczak, Barbara Pucher, Aurelia Stempniak, Arleta Szymaniak, Szkoła Podstawowa w Małachowie 1910-2010